آشنایی با آزمایش کشت خون

آزمایش کشت خون برای چه مواردی استفاده می شود ؟

آزمایش کشت خون یکی از انواع متداول آزمایش است که طی آن نمونه خونی از نظر بافت باکتریایی مورد بررسی قرار می گیرد.

کشت خون اغلب زمانی انجام می شود که بیمار تب داشته باشد. چون تب زمانی روی می دهد که باکتری و یا قارچ در بدن گسترش پیدا کرده است.

هنگامی که سرعت تکثیر باکتری ها به حدی برسد که سیستم رتیکولواندوتلیال نتواند آن ها را از بدن حذف کند باکتریمی (عفونت باکتریایی در خون) ایجاد می شود. در این حالت با کتری ها به طور عمده از مناطق خارج عروقی و از طریق عروق لنفاتیک وارد خون می شوند که بسیار خطرناک است.

اگرچه به طور طبیعی ماکروفاژهای ثابت کبد و طحال بعد از چند دقیقه تا چند ساعت باکتری ها را از جریان خون حذف می کنند. اما گاهی تعداد باکتری ها از حد توانایی سیستم فراتر می رود و سپتی سمی رخ می دهد. کشت خون می تواند در درمان این عفونت های کشنده کمک کننده باشد.

توجه داشته باشید که عفونت خون اغلب همراه با سایر عفونت های جدی اتفاق می افتد . در اغلب موارد ریه، کلیه ها، روده، کیسه صفرا و قلب را تحت تاثیر قرار می دهد.

همچنین بسیار محتمل است که عفونت خون زمانی که سیستم ایمنی ضعیف می شود، اتفاق بیفتد.

این عفونت ممکن است در بالغین و یا نوزادان اتفاق بیفتد و بیماری هایی مثل سرطان ،HIV و یا مصرف کورتیکواستروئیدها و انجام شیمی درمانی که سیستم ایمنی بدن را ضعیف می کنند، نیز می توانند باعث ایجاد باکتریمی شوند.

بایدها و نبایدهای نمونه گیری اولیه:

خونگیری از بیمار حتی المقدور قبل از تجویز داروهای آنتی بیوتیک انجام گیرد . بهترین زمان خونگیری زمانی است که بیمار علائم تب و لرز را نشان می دهد.

بهتر است ۲ تا ۳ نمونه خون به فاصله یک ساعت از بیمار گرفته و کشت داده شود .

محیط های کشت خون تهیه شده باید بلافاصله به آزمایشگاه منتقل شده و در انکوباتور ( ۳۷ درجه ) قرار داده شود.

ضدعفونی کردن محل خونگیری، رعایت کامل شرایط استریل در موقع خون گیری ، تلقیح مستقیم خون به داخل بطری کشت خون ، می تواند تا حد زیادی از آلوده شدن کشت های خون جلوگیری نماید . هر چند با رعایت این موازین و در بهترین شرایط کاری ، حدود ۳ تا ۵ درصد کشت های خون در معرض آلودگی قرار می گیرند کهه این آلودگی می تواند منشا پوستی یا محیطی داشته باشد.

روش انجام آزمایش:

محیط کشت خون بصورت مایع و در ویال های شیشه ای پلمپ شده موجود می باشد. این محیط کشت حاوی ضد انعقاد (سدیم پلی آنتول سولفونات) جهت جلوگیری از لخته شدن می باشد.

برای انجام کشت ابتدا باید درپوش بطری‌های کشت خون را قبل از تزریق خون ضد عفونی کرد. خون را به درون بطری تزریق کرده و بطری‌های کشت خون را به مدت ۴۸ ساعت در ۳۷ درجه قرار داد.

بطری کشت خون باید به طور مرتب بررسی شود. کشت استریل معمولا به صورت لایه‌ای از گلبولهای قرمز که به وسیله محیط کشت شفاف پوشانده شده است مشخص می‌گردد.

معمولا ۲ تا ۳ نمونه خون از ورید های مختلف گرفته می شود تا تمام باکتری و یا قارچی ها بررسی شوند. اگر باکتری و یا قارچی در محیط کشت رشد نکرد، نتیجه آزمایش کشت خون منفی است.

کشت خون اغلب زمانی انجام می شود که بیمار تب داشته باشد. چون زمانی است که باکتری و یا قارچ در بدن گسترش پیدا کرده است.

علائم رشد میکروب در محیط کشت خون

این علائم به صورت خلاصه به شرح زیر است:

• هرگاه رشد باکتری در بطری مشهود باشد باید بوسیله سرنگ از بطری آسپیره نموده و رنگ آمیزی گرم و پاساژ بر روی محیط های مناسب انجام پذیرد.
• در موارد عادی کشت خون را تا ۷ روز نگهداری می‌کنند . اما در موارد مشکوک به بروسلوز یا سایر میکروب‌های سخت رشد، اندو کاردیت و یا مصرف آنتی بیوتیک محیط کشت را باید بیشتر نگهداری نمود (۳ هفته). پس از مدت زمان فوق محیط‌های کشت را از نظر رشد کلنی‌ها مورد بررسی قرار می‌دهیم.
• بعضی باکتری ها بدون ایجاد کدورت رشد می کنند . لذا پس از ۲۴ ساعت و بعد از ۷ روز حتی بدون دیدن کدورت هم ساب کالچر انجام می شود.
• از آنجایی که گزارش سریع نتیجه کشت خون می‌تواند سر نوشت ساز باشد. لذا هر نتیجه‌ای را در هر مرحله باید بلافاصله به اطلاع پزشک معالج رساند.

برای دیدن ادامه مطالب کلیک کنید 

برای دیدن مطالب پزشکی و سلامت کلیک کنید